ΟΜΑΔΑ ΦΥΣΙΚΗΣ – ΡΟΜΠΟΤΙΚΗΣ ΤΟΥ 4ου ΓΕΛ ΔΡΑΜΑΣ

Μια ομάδα … με καρδιά ρομπότ!

Από το Hydrobot στο Lego Mindstrom

Του Θανάση Πολυμένη

ΜΠΟΡΕΙ να μην γνώρισα από κοντά εκείνους  τους μαθητές του 4^ου ΓΕΛ που μετέχουν στην ομάδα Φυσικής και Ρομποτικής του 4^ου ΓΕΛ Δράμας, αλλά από όσα μου είπαν οι καθηγητές τους, θα ήθελα να ήμουν ένας απ’ αυτούς. Η αλήθεια είναι ότι, στα πρώτα χρόνια που δημιουργήθηκαν τα Λύκεια στην Ελλάδα, εκεί λίγο πριν το 1980, τουλάχιστον στα σχολεία της Δράμας, δεν υπήρχαν τέτοιες ομάδες που θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στη φαντασία των μαθητών. Σήμερα τα πράγματα είναι όλα διαφορετικά.

            Η ομάδα Φυσικής και Ρομποτικής του 4^ου ΓΕΛ Δράμας, συμπληρώνει ήδη τρία χρόνια. Την πρώτη χρονιά ξεκίνησε μόνο ως ομάδα Φυσικής, ενώ από φέτος προστέθηκαν και τα ρομπότ! Λεπτομέρειες για τη λειτουργία και τη δουλειά της ομάδας, μας δίνουν η κα Ρόδα Ίλτσιου, Φυσικός, υποδιευθύντρια του 4ου ΓΕΛ Δράμας και ο κ. Γιώργος Σκαπέτης, καθηγητής Πληροφορικής του 4^ου ΓΕΛ Δράμας.

Εθελοντική συμμετοχή

            Η ομάδα Φυσικής είχε ξεκινήσει με μαθητές της 1^ης Λυκείου, οι οποίοι φέτος βρίσκονται στην 3^η τάξη. Η συμμετοχή είναι εθελοντική και οι συναντήσεις γίνονται είτε στα διαλλείματα των μαθημάτων, είτε μετά τις διδακτικές ώρες. Στη φετινή ομάδα, η οποία ξεκινάει και πάλι με μαθητές της 1^ης τάξης, μετέχουν 47 άτομα, επί της ουσίας όμως, στις επιμέρους ομάδες συμμετέχουν συνολικά λιγότερα άτομα, αυτοί δηλαδή που ασχολούνται ουσιαστικά.

            Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν τρεις βασικές ομάδες. Η μία που θα ασχοληθεί με το Hydrobot (το ρομπότ του νερού) και τις μετρήσεις και την επεξεργασία τους. Μια άλλη ομάδα ασχολείται με τη δημιουργία ραδιοφωνικών εκπομπών που ανεβαίνουν στο διαδικτυακό ραδιόφωνο European School Radio με κεντρικό τίτλο «Το Πανηγύρι της Φυσικής». Ενώ μια τρίτη επιμέρους ομάδα μαθητών, θα ασχοληθεί με την κατασκευή ενός ρομπότ με θέμα το διάστημα, τα γνωστά μας Lego Mindstrom. Ρομποτάκια που κατασκευάζονται από υλικά Lego, κάποια από τα οποία είχαμε παρουσιάσει παλαιότερα. Η κατασκευή του ρομπότ θα συμμετέχει στον 19^ο  Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Αστρονομίας και Διαστημικής που διοργανώνεται από την Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος. Ουσιαστικά, αυτό θα είναι και το φετινό θέμα της ομάδας Φυσικής και Ρομποτικής του 4^ου ΓΕΛ Δράμας.

Το Hydrobot

            Την περυσινή χρονιά, οι μαθητές κατασκεύασαν το Hydrobot, το ρομπότ του νερού σε ελεύθερη μετάφραση. Πρόκειται για ένα τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο όχημα, με το οποίο μπορούμε να εξερευνήσουμε τον βυθό και τον πυθμένα της θάλασσας, μιας λίμνης ή ενός ποταμού. Μπορούμε να συλλέξουμε δείγματα και μετρήσεις όπως για παράδειγμα την θερμοκρασία του νερού κατά εποχές. Για την κατασκευή του, οι μαθητές έπρεπε να αποκτήσουν γνώσεις και βασικές αρχές φυσικής, υδροδυναμικής, ηλεκτρισμού, μηχανολογίας, ναυπηγικής, αλλά και τεχνικές σχεδιασμού, συγκόλλησης και συναρμολόγησης κατασκευών. Πάνω απ’ όλα όμως, μαθαίνουν να δουλεύουν συλλογικά μεταξύ τους.

            Όπως μας εξήγησε ο κ. Σκαπέτης, η φετινή ομάδα θα κάνει μετρήσεις στον πυθμένα της λίμνης της Αγίας Βαρβάρας. Από κάποιες μετρήσεις που έχουν κάνει, έχει παρατηρηθεί ότι η θερμοκρασία του νερού της Αγίας Βαρβάρας είναι σταθερά ίδια όλες τις εποχές με διαφορά μόνο ενός βαθμό Κελσίου. Χρειάζεται όμως να γίνει μια πιο ακριβής μελέτη για να οριστικοποιηθούν τα αποτελέσματα.

            Για την κατασκευή του Hydrobot, βοήθησαν σημαντικά με υλικά ο Ευγενίδειο Ίδρυμα. Όταν τελείωσε, παρουσιάστηκε στο Τμήμα Μηχανολόγων – Ηλεκτρολόγων του Πολυτεχνείου, στο Τμήμα της Ρομποτικής. Ο αναπληρωτής καθηγητής κ. Συμεωνίδης ενθουσιάστηκε με τη δουλειά των Δραμινών μαθητών, ενώ η Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας τους βράβευσε. Παρουσίαση του Hydrobot έγινε στον Δήμο Δράμας καθώς και στην RAYCAP.

Η εξέλιξη των μαθητών

            Σε ερώτησή μας, κατά πόσο μια τέτοια ομάδα θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξέλιξη των μαθητών, η κα Ίλτσιου σημειώνει: «Πέρυσι που είχαμε πάει στους Μηχανολόγους – Ηλεκτρολόγους, μια από τις πιο άριστες μαθήτριες ενώ ήθελε να πάει πολιτικός μηχανικός, εντυπωσιάστηκε από το τμήμα γιατί από τα πιο δύσκολα με τις πιο υψηλές βαθμολογίες, τελικά άλλαξε. Όταν το παιδί έχει στόχο και μέσα από το σχολείο ξέρει τι θέλει, πιστεύουμε ότι το πετυχαίνει.»

            Ενώ ο κ. Σκαπέτης συμπληρώνει: «Και είναι μια ευκαιρία να εφαρμόσουν γνώσεις του σχολείου. Να μην μείνουμε στο βιβλίο - πίνακας – ασκήσεις – εξετάσεις, αλλά κάνουν κάτι πρακτικό. Αυτό που έκαναν τα παιδιά πέρυσι, τους άρεσε πάρα πολύ. Κατασκεύασαν κάτι, το δούλεψαν και εντυπωσιάστηκαν. Γιατί σαν Γενικό Λύκειο δεν έχουμε τέτοιες δυνατότητες. Υποτίθεται ότι στα ΕΠΑΛ, είναι και στο αντικείμενό τους να κάνουν κάτι. Εδώ, το πολύ-πολύ κάποια έκθεση. Δεν έχουμε κατασκευές. Αυτό είναι το πλεονέκτημα των Lego γιατί έχει και το κομμάτι της κατασκευής και του προγραμματισμού και της δημιουργικότητας.»

            Όπως επισημαίνουν επίσης οι δύο εκπαιδευτικοί, παράλληλα με αυτές τις κατασκευές, μαθαίνουν ακόμα να χειρίζονται καλύτερα τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές μέσω του προγραμματισμού των ρομπότ. Όλα αυτά μοιάζουν με παιχνίδι και μέσα από αυτά, μαθαίνουν ακόμα περισσότερα πράγματα. Δεν είναι τα γνωστά κλασικά παιχνίδια. Μπορεί να δουλέψει παράδειγμα ένα πρόγραμμα για ένα ρομπότ, που όμως μπορεί να το δει να λειτουργεί στην πράξη, καθοδηγώντας το ρομπότ. Ο μαθητής καταλαβαίνει ότι όλα αυτά που μαθαίνει και κάνει, έχουν εφαρμογή στην πράξη.

            Να τονίσουμε πάντως, ότι, η συμμετοχή στην Ομάδα Φυσικής και Ρομποτικής, δεν έχει να προσφέρει τίποτα απολύτως στην βαθμολογία των μαθημάτων, παρά μόνο στις γνώσεις.

Το πανηγύρι της Φυσικής

            Σημαντική είναι επίσης, η ομάδα που ασχολείται με τις ραδιοφωνικές εκπομπές στο European School Radio. Το θέμα που διάλεξαν οι ίδιοι, είναι το Πανηγύρι της Φυσικής. Όπως εξηγεί η κα Ίλτσιου, το Πανηγύρι της Φυσικής είναι μια πλατφόρμα γεμάτη από γνώσεις, που θα μπορούσαμε να τις κάνουμε πιο εύκολες για την καθημερινότητά μας. Πώς θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να μάθουμε εύκολα τις αποστάσεις των πλανητών από τον ήλιο; Αν πάρουμε τους αριθμούς 0, 3 το διπλάσιο 6, το διπλάσιο 12, το διπλάσιο 24 και ούτω καθεξής. Αν προσθέσουμε το 4 θα έχω 4, 7, 10 κοκ. Αν διαιρέσουμε με το 0 είναι οι αποστάσεις του κάθε πλανήτη από τον ήλιο. Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Δίας, Κρόνος αν τους πάρεις με τη σειρά. Αυτό είναι σαν ένα παιχνίδι και δεν χρειάζεται να μάθεις απ’ έξω νούμερα. Μέσα από ένα παιχνίδι εντυπωσιάζονται, μαθαίνουν, αποκτούν γνώσεις.

Πρόκειται για ένα Ευρωπαϊκό πρόγραμμα, στο οποίο μετέχουν 160 σχολεία, λέει ο κ. Σκαπέτης. Εμείς μπήκαμε σ’ αυτό για πρώτη φορά φέτος. Οι μαθητές ετοιμάζουν μια ραδιοφωνική εκπομπή, στέλνεται στο κεντρικό σύστημα, ελέγχεται και κατόπιν ανεβαίνει στο διαδίκτυο. Απ’ ότι μας είπαν οι υπεύθυνοι του European School Radio, η εκπομπή των μαθητών μας είναι τόσο ενδιαφέρουσα, που θα μπορούσαν να την κάνουν live, ώστε να συμμετέχουν άμεσα οι ακροατές και να υπάρχουν και ερωταπαντήσεις. Αυτό όμως βέβαια παρουσιάζει και τις δυσκολίες του, που σύντομα θα ξεπεραστούν.

Οι εκπομπές της ομάδας Φυσικής στο European School Radio κάθε Δευτέρα στις 4 το απόγευμα και κάθε Τετάρτη στις 5 το απόγευμα, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://esradio.mysch.gr/

[Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2014 στην εφημερίδα ΠΡΩΙΝΟΣ ΤΥΠΟΣ της Δράμας]